In een reeks aankomende blogs zoomen we in op de verschillende BENG indicatoren. In deze blog behandelen we de indicator die weleens de meeste problemen zou kunnen gaan veroorzaken in toekomstige projecten: BENG 1.
Wat houdt de BENG 1-indicator in?
BENG 1 zegt iets over de warmte en koudebehoefte van de woning. Met andere woorden; dit is de energie die nodig is om een behaaglijke temperatuur te creëren in het gebouw. In de winter betekent dit verwarming en in de zomer juist verkoeling van de ruimte.
De casus
Om goed uit te leggen wat BENG 1 is, kijken we naar de verschillen met de nu gangbare EPC-berekening. We nemen een voorbeeldwoning die in de EPC berekening aan de eisen voldoet. Na exact dezelfde gegevens ingevoerd te hebben in de berekenings-software, blijkt dat we volgens de BENG-richtlijnen een andere conclusie moeten trekken. De uitkomst van de BENG is dat deze niet voldoet op 2 indicatoren, namelijk op BENG 1 en TO-juli.
De voorbeeldwoning bevat een grote hoeveelheid glas en is opgebouwd uit een stalen constructie met aluminium kozijnen met HR++ beglazing. Het dak is een prefab dakplaat bekleed met stalen platen. De installatie bestaat uit een luchtwarmtepomp, natuurlijke ventilatie, geen zonwering of douche WTW en 9 zonnepanelen. RC waarden die aangehouden zijn: Vloer 3,5 m²K/W, gevel 4,5 m²K/W en dak 6,0 m²K/W.
In de uitkomst van de BENG is te zien dat de woning een zeer groot oververhittingsprobleem heeft, maar ook een te slechte thermische schil om te voldoen aan de BENG 1 indicator. In deze blog laten we zien welke maatregelen getroffen kunnen worden om BENG 1 te verlagen. Om aan de TO-juli eisen te voldoen moet ook actie ondernomen worden, maar hier besteden we binnenkort in een specifieke blogpost aandacht aan.
Hoe kun je BENG 1 verlagen?
Zonnepanelen
Om BENG 1 te verlagen, hebben we eerst geprobeerd om meer zonnepanelen toe te passen, omdat we in de EPC-berekening het makkelijkste het toetsingsgetal van de EPC konden verlagen. Het effect op het BENG 1 getal is 0. Zonnepanelen hebben geen invloed op deze indicator. Dit is ook logisch omdat het niks te maken heeft met de warmte- en koudebehoefte.
Zonwering en zonwerend glas
Het tweede punt dat we hebben onderzocht, is het verkleinen van het TO-juli getal, dus het toepassen van zonwering of zonwerende beglazing. Het toepassen van zonwerende beglazing heeft een minimaal effect op de BENG 1 indicator. Sterker nog, in sommige gevallen werd deze zelfs groter, dus slechter. Wel werd de TO-juli drastisch verlaagd. Bij zonwering zoals screens of uitvalschermen is er een verlaging van TO-juli zichtbaar, maar heeft het ook een klein effect op BENG 1. De laagste waarde werd gehaald met zwarte screens. Hiermee werd 73,77 kWh bereikt, wat nog steeds onvoldoende is om te voldoen aan BENG 1 .
Meer isolatie
De ingevoerde Rc waarden voldoen niet aan de nieuwe regelgeving van de BENG. Deze moeten voor de vloer Rc 3,7 m²K/W, gevel 4,7 m²K/W en dak 6,3 m²K/W zijn. Voor het onderzoek gaan we uit van vloer Rc 5,0 m²K/W, gevel 6,0 m²K/W en dak 8,0 m²K/W. Een aanzienlijke verbetering in isolatie dus, maar het effect op BENG 1 is minimaal. De waarde van BENG 1 komt uit op 75,05 kWh: een verbetering van slechts 2,47 kWh.
Dit is ook logisch als je dit vergelijkt met onze eigen isolatie; onze kleren. Een tweede winterjas zorgt er niet voor dat we het 2x zo warm krijgen. Om ditzelfde effect te krijgen, is er dus veel meer isolatie nodig. In grafiekvorm werkt isolatie negatief exponentieel. Meer isolatie is in dit geval dus niet heel effectief.
Triple glas
Een ander onderdeel van de thermische schil is de beglazing inclusief kozijnen. We hebben de waarde van de aluminium kozijnen met HR++ beglazing gewijzigd in een beter geïsoleerd aluminium kozijn met triple glas. Hierdoor daalt de U-waarde van 1,64 W/m²Knaar 1,0 W/m²K. We zien een flinke verbetering in het BENG 1 getal van 9,47 kWh en komen uit op 68,05 kWh. Met deze waarde voldoen we aan BENG indicator 1.
Glas blijft de zwakste plek in de thermische schil. Het is daarom logisch dat dit een aanzienlijk positief effect heeft wanneer deze wordt verbeterd. We zien bij TO-juli een kleine stijging van het getal. Dit is te verklaren omdat het gebouw meer warmte vasthoudt. De drielaagse ruit zorgt ook voor een beperking van de zontoetreding waardoor dit wordt vereffend.
Infiltratie
Infiltratie, ofwel de kierdichting van het gebouw, is het laatste onderdeel van de thermische schil die we hebben onderzocht. In de basisconfiguratie van de woning staat de infiltratie op forfaitair (meest ongunstige waarde) van 0,98 dm³/s per m². We hebben de infiltratie op 2 niveaus verbeterd.
De eerste verbetering is de infiltratie naar 0,4 dm³/s per m² te brengen. De verbetering op de BENG 1 indicator is behoorlijk hoog, namelijk 6,42 kWh. Brengen we het infiltratiegetal op 0,15 dm³/s per m² dan komen we uit op 68.30 kWh wat een besparing is van 9,22 kWh.
Bij dit project is het verbeteren van de infiltratie het meest effectief. Het effect op het TO-juli getal is dat deze lichtelijk stijgt. De stijging is niet zo groot als dat bij het toepassen van triple glas.
Installatie en bouwwijze
Naast de thermische schil hebben we ook gekeken naar het effect van een wijziging van de installatie. We hebben de luchtwarmtepomp vervangen door een bodemwarmtepomp en de natuurlijke ventilatie door mechanische ventilatie. Ook hebben we nachtventilatie toegevoegd aan het gebouw. Geen van alle onderdelen hadden invloed op BENG 1.
De Bouwwijze is wel een factor die meespeelt in BENG 1. Niet alleen wordt het aantal kWh lager bij BENG 1, maar ook wordt de eis gewijzigd. De warmteaccumulatie van stenen muren en betonnen vloeren spelen hierin een rol. Het verschil tussen de eis en het te toetsen getal werd kleiner. Hieruit kunnen we concluderen dat dit een verbetering is ten opzichte van de lichte bouwmethode in deze casus.
Conclusie
Infiltratie en het toepassen van triple glas zijn in deze voorbeeldwoning het meest effectief gebleken. Zonwering en meer isolatie zorgen voor een verbetering, maar het effect is gering. Verwarmingsinstallaties, zonnepanelen en het ventilatiesysteem hebben geen invloed op de BENG 1 indicator.
Boek een BENG-scan
Ben je op zoek naar een advies op maat over een project? Boek dan hier een BENG-scan.
Quiz: Hoeveel weet jij al over BENG?
Nieuwsgierig hoeveel je al weet over de andere indicatoren van BENG? Test je kennis in onze BENG-quiz.
Meer informatie over BENG
Ook meer lezen over de BENG 2, BENG 3 en TO-juli-indicator? Of ons informatieve BENG-webinar terugkijken?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
PH Bouwadvies volgt de ontwikkelingen van nieuwe bouwwet-en regelgeving op de voet. Wil je ook weten wat er gebeurt? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief.