Bouwbesluittoets: Verduurzaming met respect voor monumentale elementen

Bouwbesluittoets Transformatie Schippersschool naar appartementen aan de Grondherenstraat te Rotterdam door PH Bouwadvies

Een bestaand gebouw transformeren en verduurzamen is al een uitdaging op zich. Dit wordt een nog complexere klus als het gebouw van binnen en van buiten een monumentale status heeft. HetWoongeheim is deze uitdaging aangegaan met de transformatie van een voormalige schippersschool in Rotterdam aan de Grondherenstraat. Het gebouw, gebouwd in 1915, wordt getransformeerd naar luxe appartementen waarbij het schoolse karakter behouden blijft. Ze vroegen ons om ze bij te staan met een bouwbesluittoets, beoordeling brandveiligheid, karakteristiek geluidwering gevel en thermisch-hygrische berekening.

Een uitdaging binnen meerdere disciplines

De transformatie van schippersschool naar luxe appartementencomplex kende verschillende uitdagingen binnen meerdere disciplines, zoals geluid, na-isoleren en ventilatie in combinatie met monumentale status.

De monumentale status van deze school beperkt je in de mogelijkheden en daardoor is het gewenste verduurzamingsniveau helaas niet altijd haalbaar. Maar dat is ook weer de charme van het project; we gaan op zoek naar creatieve oplossingen om een zo hoog mogelijke isolatie toe te passen op zo veel mogelijk plaatsen.

Niet alleen de monumentale status, maar ook de locatie geeft dit project zijn uitdaging. De school is gelegen aan de rand van een druk industrieterrein. Om voor de toekomstige bewoners een prettige woonruimte te creëren zijn een aantal maatregelen nodig.     

Geluidwering gevel

Het oude schoolgebouw is gelegen aan de rand van het industriegebied Waal- en Eemhaven in Rotterdam. Dit industriegebied zorgt voor een behoorlijke geluidbelasting op de voorgevel. Doordat er een transformatie heeft plaatsgevonden van onderwijsfunctie naar woonfunctie, en woonfunctie een geluidgevoelig object is, was een onderbouwing voor geluid noodzakelijk.

De bestaande gevel is zwaar genoeg om het grootste gedeelte van het geluid te weren, maar de kapconstructie bestaande uit een dakbeschot en leien was dat niet. Naast de uitdaging om te voldoen aan de gestelde eisen speelt ook het esthetisch aspect een rol. De charme van de dakkap moet behouden blijven.
We hebben hier een oplossing voor gevonden. Door middel van een relatief dun dakpakket tussen de gordingen is er een constructie gecreëerd die zowel geluidwerend als esthetisch wenselijk is, zodat de charme bewaard is gebleven in de ruimten. Op plaatsen waar nieuwe onderdelen gerealiseerd
gaan worden, is gekozen voor een zwaardere constructie, ter compensatie.    

Kapconstructie in het zicht (Foto: Frederik Pöll Bureau voor architectuur)
Voorbeeld van de geluidwerende maatregelen die PH Bouwadvies voorstelt voor Bouwbesluittoets Schippersschool Rotterdam
Geluidwerende maatregelen voorgevel uit geluidsrapportage.
Voorbeeld van de geluidwerende maatregelen aan de achtergevel, geadviseerd door PH Bouwadvies binnen de Bouwbesluittoets.
Geluidwerende maatregelen achtergevel uit geluidsrapportage.

Brandveiligheid

Het bestaande schoolgebouw heeft van origine een centraal vluchttrappenhuis waar alle schoollokalen door middel van een centrale hal op uitkomen. In een later stadium is een tweede stalen trap geïntroduceerd.

De locatie van deze stalen trap stond het ontwerp in de weg. Maar aangezien het rechtens verkregen niveau twee trappen bevat, mag de trap niet zondermeer in mindering worden gebracht.

Aan de Welstand- en Monumentencommissie is een ontwerp met mogelijkheden voor een extra vluchtroute aan de achterzijde van het gebouw voorgelegd. Echter, voor het uiterlijk en monumentale status van het gebouw was een vluchtroute aan de achterzijde niet wenselijk.

Ondanks deze eisen hebben we het toch voor elkaar gekregen om met de centrale vluchtroute, zoals dat omstreken 1915  bedacht is, een veilige vluchtroute te creëren.

Binnen de Bouwbesluittoets van de Schippersschool in Rotterdam heeft PH Bouwadvies een oplossing gezocht voor een brandveiligheid probleem.
Centraal trappenhuis (foto: Broos De Bruijn architecten)
PH Bouwadvies maakte deze plattegrond voor beoordeling brandveiligheid binnen de Bouwbesluittoets voor de voormalige Schippersschool in Rotterdam
Plattegrond beoordeling brandveiligheid.

Verbeteren van de thermische schil

Niet alleen aan de buitenzijde maar ook aan de binnenzijde van het gebouw heeft de school een monumentale status. De school heeft deze status onder andere te danken aan het karakteristieke tegelwerk waarmee de voormalige gang is voorzien. Na isoleren van de gevels waarop deze tegels zijn aangebracht, is dus niet toegestaan. Ook aan de buitenzijde kan aan de gevel niks gewijzigd worden. Het ranke uiterlijk van de kozijnen moest behouden blijven.

Ruimten die minder warmte behoevend zijn zoals een toilet en een berging zijn gesitueerd aan deze gevels. PH bouwadvies heeft meegedacht en verschillende opties aangedragen om zowel een verbeterde isolerende werking van de ramen te realiseren als het ranke uiterlijk te behouden. In de bestaande situatie zijn de stalen raampartijen voorzien van enkele beglazing die gezet zijn met stopverf.

PH Bouwadvies heeft binnen de bouwbesluittoets een thermisch-hygrische berekening gemaakt om te onderzoeken of er geen vochtproblemen ontstaan
Om te onderzoeken of er geen vochtproblemen ontstaan met na-isolatie is er een thermisch-hygrische berekening gemaakt.
PH Bouwadvies deed een Bouwbesluittoets voor Broos De Bruijn Architecten en hield bij het verbeteren van de thermische schil rekening met de karakteristieke gevel
Achtergevel met karakteristieke houten kozijnen (foto: Broos De Bruijn architecten).

Ventileren

Om het gebouw geschikt te maken voor appartementen was het nodig om de ventilatie te verbeteren. Maar gezien de monumentale status, mogen aan de buitenzijde van het gebouw geen wijzigingen worden aangebracht. Het toepassen van ventilatieroosters was dus uit den boze.

In de voormalige gang van de school hebben we een verlaagd plafond gecreëerd waarin alle leidingen voor de mechanische ventilatie zijn weggewerkt. Via dit plafond is het mogelijk om alle vertrekken te bereiken die ventilatie behoevend zijn. Grote schachten zorgen voor de toe- en afvoer van de lucht.

PH Bouwadvies heeft dit ventilatieschema opgesteld in de Bouwbesluittoets voor de voormalige Schippersschool in Rotterdam
Ventilatieschema t.p.v. de voormalige gang.
Binnen de Bouwbesluittoets door PH Bouwadvies is binnen het ventilatie-advies rekening gehouden met monumentale elementen
Centrale gang met karakteristiek monumentaal tegelwerk (foto: Broos De Bruijn architecten).

Klaar voor de volgende fase

Wat bij de aanvraag een uitdaging leek, hebben we goed kunnen oplossen. Verwacht wordt dan ook dat de vergunning voor de transformatie van de Grondherenstraat op korte termijn zal worden toegekend. De informatie uit onze berekeningen wordt verder uitgewerkt in het technisch ontwerp, waarna gestart kan worden met de bouw.

Vries-Jan Zuidam van HetWoongeheim over de samenwerking met PH Bouwadvies

“In onze renovatie en transformatieprojecten onder HetWoongeheim en Maelion staat PH Bouwadvies ons op het brede scala van de bouwfysische onderzoeken en bouwbesluittoetsen bij in de ontwikkeling. Net als dat een renovatie en transformatie oplossingsgerichtheid en flexibiliteit vragen bij het tegenkomen van uitdagingen, zoeken wij dit ook bij onze adviseurs. PH Bouwadvies is in staat niet alleen de juridische inhoud te toetsen, maar ook creatief en ruimdenkend te werk te gaan in het haalbaar maken van onze niet alledaagse projecten”, aldus Vries-Jan Zuidam.

Herken je deze situaties bij het transformeren van een gebouw?

Loop je in jouw ontwerp ook tegen uitdagingen met betrekking tot geluidwering, brandveiligheid, isolatie of ventilatie aan? Aarzel dan niet om contact op te nemen met PH bouwadvies. Wij kunnen je op vele vlakken helpen om het ontwerp te realiseren zoals je het hebt bedacht. Met onze brede kennis en creativiteit kunnen we meerdere opties aandragen en op zoek gaan naar de best mogelijke oplossing. Neem contact met ons op.

[Bron hoofdbeeld: Broos de Bruijn Architecten]

Vaardigheden

Gepubliceerd op

26 oktober 2020